شبهای قدر در اسلام از اهمیت و فضیلت بالایی برخوردار هستند. شبهایی که تلاوت هر آیه برابر است با ثواب دهها ایه در ایام و شب های دیگر. احادیث بسیاری در رابطه با فضیلت و اهمیت این شبها نقل شده است که در بخشی از آن امام صادق (ع) به اهمیت این شبها تاکیید بسیار دارند.
فضیلت شبهای قدر
احادیث در مورد شب قدر به فرموده ی امام صادق
امام صادق(ع) قلب ماه رمضان و آغاز سال یعنی حسابرسی اعمال را «لیله القدر» دانسته اند و فرمودند که شب نوزدهم برآورد اعمال، شب بیست و یکم تصویب اعمال و شب بیست و سوم زمان تنفیذ اعمال است.
روزه و توجه به ماه مبارک رمضان، قرآن خواندن در این ماه، صله رحم و افطاری دادن جزو سیره همه ائمه (ع) محسوب می شود.
امام صادق (ع) فلسفه روزه داری را براساس احادیث شان دوری از خواهش های نفسانی، پاکی دل، اعضا و جوارح، شکرگزاری از نعمت های خداوند، خشوع در برابر درگاه الهی، از بین رفتن شهوات و زیاد شدن حسنات به شمار می آورند و می فرمایند:اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک:آنگاه که روزه می گیری باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند (یعنی از گناهان پرهیز کند.)
اهمیت شبهای قدر
احادیث امام صادق در مورد فضیلت شبهای قدر
از امام صادق (ع) در کتاب «من لا یحضره الفقیه» نقل شده:«مَنْ صَامَ ثَلَاثَهَ أَیَّامٍ مِنْ آخِرِ شَعْبَانَ وَ وَصَلَهَا بِشَهْرِ رَمَضَانَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْن:هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پی در پی را برایش محسوب می کند» و «من افطر یوماً من شهر رمضان خرج روح الایمان منه؛ هر کس یک روز ماه رمضان را بدون عذر بخورد – روح ایمان از او جدا می شود»
امام صادق (ع) تأکید ویژه ای در ماه رمضان بر افطاری دادن و صله رحم در منزل آشنایان دارند، در کتاب «محاسن» به نقل از ایشان آمده است:افطارُکَ فی مَنزِلِ أخیکَ المُسلِمِ أفضَلُ مِن صِیامِکَ سَبعِینَ ضِعفاً: افطاری خوردن در منزل برادر مسلمانت، برتر از هفتاد روز روزه تو است.
ایشان همچنین می فرمودند:مَن لَم یُغفَر لَهُ فی شهرِ رمضانَ لَم یُغفَر لَهُ إلی مِثلِهِ مِن قابِلٍ الّا أن یَشهَدَ عَرَفَهَ:کسی که در ماه رمضان آمرزیده نشود، تا رمضان آینده آمرزیده نگردد، مگر آن که در عرفه حاضر شود.
امام صادق (ع) در روایات مختلف درباره لیله القدر صحبت کرده و احادیث فراوانی در این رابطه دارند، ایشان قلب ماه رمضان و آغاز سال (حساب اعمال) را لیله القدر دانسته اند (قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَیلَهُ القَدرِ ـ راس السنه لیله القدر یکتب فیها ما یکون من السنه الی السنه) و در حدیث دیگری فرمودند که برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام می شود و تصویب آن در بیست و یکم و تنفیذش در شب بیست و سوم (التقدیر فی لیله تسعه عشر و الابرام فی لیله احدی و عشرین و الامضاء فی لیله ثلاث و عشرین)
ایشان در حدیث دیگری فرمودند:کَیْفَ تَکُونُ لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ قَالَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِیهَا خَیْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ لَیْسَ فِیهَا لَیْلَهُ الْقَدْر:چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ حضرت فرمود:کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
*منابع:
من لا یحضره الفقیه
دعائم الاسلام
کافی
تهذیب الاحکام (تحقیق خراسان)
وسائل الشیعه /ن